Grzegorz motyka na białych polaków obława pdf download

Nie jest wic wykluczone, e wiedza ludzi wczesnych moga by utrwalana jeszcze inaczej ni w pamici. Jeli domys ten nie jest suszny, to i tak mamy wystarczajce dowody, e mys'1 piastowskich rzdcw pastwa polskiego bya przenikliwa, motywy postpowania bogate i rozumnie zbadane.

Poznajc sposb budowy grodu gnienieskiego, atwo wpas'c w podziw dla organizacyjnego i technicznego mistrzostwa jego twrcw. Trzeba jednak pewnego wysiku wyobrani, by zda sobie spraw, e w tej skromnej, bd co bd, ciasnej, drewnianej twierdzy mies'cil si nie tylko orodek siy, lecz i wspaniaej doprawdy mys'li politycznej.

Przecie tu wlas'nie powzity zosta i dojrza pomys czynu, ktry trwale uksztatowa histori narodu i jego kultury. W drewnianym grodzie na gnienieskiej Grze Lecha zapada decyzja przyjcia chrzecijastwa. W r. W tym czasie niemiecki dowdca pograniczny, synny z podstpw i okru ciestw margrabia Marchii Wschodniej Gero, wyprawi si z wojskiem na uyczan, ktrych pobi i podda swemu zwierzchnictwu.

Mieszko nie wojo wa wtedy z Niemcami. Przeciwnie - uwaany by za przyjaciela cesarza. Toczy natomiast cikie i niezbyt pomylne walki ze sowiaskimi Wieletami, w ktrych zgin w roku nie znany nam z imienia brat ksicia. W roku Mieszko wraz z caym swym pastwem przyj chrzest.

Powo dy, ktre go skoniy do tego kroku, byy tak wielkie i liczne, e historycy cigle o nich rozprawiaj i jeszcze na pewno nie wyczerpali tematu. Na rok przed chrztem Mieszko poszuka sobie ony. Niechtny, wrcz wrogi Polsce kronikarz niemiecki Thietmar - biskup merseburski - pisze o tym po acinie w sowach, ktre warto przytoczy:. W czeskiej krainie poji on za on szlachetn siostr Bolesawa Starszego, ktra okazaa si w rzeczywistoci taka, jak brzmiao jej imi.

Nazywaa si bowiem po sowiasku Dobrawa, co w jzyku niemieckim wykada si: Dobra. Owa wyznawczyni Chrystusa, widzc swego maonka pogronego w wielorakich bdach pogastwa, zastanawiaa si usilnie nad tym, w jaki sposb mogaby go pozyska dla swej wiary. Staraa si go zjedna na wszelkie sposoby, nie. Umys'lnie postpowaa ona przez jaki' czas zdronie, aby pniej mc dugo dziaa dobrze.

Kiedy mianowicie po zawarciu wspomnianego maestwa nadszed okres wielkiego postu i Dobrawa staraa si zoy Bogu dobrowoln ofiar przez wstrzymywanie si od jedzenia misa i umartwianie swego ciaa, jej maonek namawia j sodkimi obietnicami do zamania postano wienia. Ona zas' zgodzia si na to w tym celu, by z kolei mc tym atwiej zyska u niego posuch w innych sprawach.

Jedni twierdz, i jada ona miso w okresie jednego wielkiego postu, inni zas', e w trzech takich okresach. Dowiedziae' si przed chwil, czytelniku, o jej przewinie, zwa teraz, jaki owoc wydaa jej zbona intencja. Pracowaa wic nad nawrceniem swego maonka i wysucha jej milos'ciwy Stwrca. Jego nieskoczona aska sprawia, i ten, ktry Go tak srogo przeladowa, pokaja si i pozby na ustawiczne namowy swej ukochanej maonki jadu przyro dzonego pogastwa, chrztem s'wietym zmywajc plam grzechu pierworodnego.

I natychmiast w lad za gow i swoim umiowanym wadc poszy uomne dotd czonki spos'rdd ludu i w szat godow przyodziane, w poczet synw Chrystusowych zostay zaliczone Thietmar zmar w roku , a wic pisa niemal wspczenie, i wiadomos'cij ktre nam przekaza, w peni zasuguj na zaufanie.

Zastanawiajc si nad politycznymi motywami czynu Mieszka nie wolno popenia racego uproszczenia i niesprawiedliwos'ci, pomija tego, co si dzia musiao w duszach ludzkich. Nie mona lekceway przey chrzeci janki Dobrawy w kraju pogaskim, uczu pierwszej niewiasty, ktrej imi zapisaa historia Polski. Osobisty wpyw tej kobiety musia by wielki. Od niej dowiadywa si ksi polanski o wierze, przychodzcej ze wiata prastarej i wielkiej kultury.

W jednym tylko na pewno przesadzi gorliwy biskup Thietmar. Jego sowa o szacie godowej, w ktr natychmiast" mia si przyodzia cay lud polski, nie odpowiadaj prawdzie. Dawny kult trzyma si bardzo dugo. Z jego wci ywym pulsem spotykamy si jeszcze i w wieku XIII. Wraz z Mieszkiem musieli pewnie przyj chrzest ci spord monych, ktrzy stanowili w pastwie warstw grn, kierownicz.

Nie mogy by im obce polityczne rozwaania i zamiary ksicia. Wrcz przeciwnie, oni wraz z Mieszkiem stanowili orodek myli, w ktrym zapaday decyzje. Nic nie pozwala przypuszcza, e o wszystkim rozstrzygaa w Polsce jedna gowa. Polska znajdowaa si wwczas w ustawicznych walkach z Wieletami. Pas twowy zwizek tych plemion przeywa wtedy szczyty swojej wietnoci, a nie znal wadzy monarchicznej. Na jego obszarze, w Radgoszczy, znajdowa si orodek rodzimego kultu Swaroyca, ktry mia rwnie wyznawcw w Wiel kopolsce i na Pomorzu.

Thietmar prawi zadziwiajce i z pewnoci prawdziwe rzeczy o wspaniaoci wityni Swaroyca, wok ktrej grupowaa si kasta kapaska. To wszystko czynio z Wieletw bardzo niebezpiecznego wroga. Pogaska wiara, wywodzca si z czasw dawnej plemiennej swobody, znakomicie nadawaa si na sztandar buntu spoecznego.

Na zachd od Wieletw siedzieli wrodzy im chrzecijascy Niemcy. Przy jcie chrztu uatwiao Polsce polityk w stosunku do nich. Walczcy z Mieszkiem i biorcy gr Wieleci byli sprzymierzeni z Czecha mi. W rok po chrzcie Polski nastpio nowe starcie. Saski graf Wichman przestpca polityczny i wygnaniec z Niemiec - poprowadzi na Mieszka druyny potnych Wolinian. Wtargn gboko, bo a na lewy brzeg Warty, gdzie 26 wrzes'nia r. Ale posiki czeskie, w postaci dwch hufcw jazdy, byy tym razem po stronie Polski.

Doszcztnie rozbity Wichman zgin w ucieczce z rk rozjtrzonych najazdem chopw. Przyjcie chrztu nie byo jednak tylko zabiegiem politycznym obliczonym na krtk met, na rozerwanie sojuszu Wieletw z Czechami i odwrcenie przymierzy. Podejmujc tak ogromne postanowienie, musia je Mieszko dobrze i wszechstronnie rozway. Wyniki bada archeologw i historykw powinny nas nareszcie oduczy lekcewaenia umysw ludzi wczesnych.

Mieszko wiele na pewno dowiedzia si od Dobrawy o chrzecijastwie. Nie mona jednak chyba wtpi, e szuka innych jeszcze rde wiedzy, chociaby na dworze praskim, z ktrego wzi on. Mieszko potrafi siga daleko poza granice swego kraju, mia tajnych sprzymierzecw w Niemczech, miesza si do sporw przy obiorze cesarza. Jake mona przypus'ci, i tak zdolny, tak nawet genialny polityk nie zada sobie pewnego pytania i nie poszuka odpo wiedzi na nie.

Pytanie to brzmiao prosto: jaki bdzie stosunek nowej wiary do mojej wadzy? Czy wzmocni ona mj tron, czy te go osabi? Chrzecijastwo uznaje, e wadza pochodzi od Boga. Biorc rzecz poli tycznie, Kos'cil katolicki jest ustrojem monarchicznym. Chrzes'cijanski ksi , krl czy cesarz - to pomazaniec Boy, a posuszestwo wzgldem niego jest dla poddanych obowizkiem, potwierdzonym powag religii, obwarowanym zapowiedzi wiekuistej nagrody lub kary. W redniowieczu bunt przeciwko koronie mg by uznany za herezj, ogoszony za bunt przeciw Bogu.

Pamitajca pradawne czasy wiara pogaska ani nawet syszaa o tym wszystkim. Istniaa przecie ju wtedy, kiedy plemi tylko na czas wojny.

Utwierdzaa stary obyczaj i stawiaa ksicia ponie kd na rwni z jego wasnymi poddanymi. Taki stan rzeczy nie mg odpo wiada nowym stosunkom w ksistwie. Mieszko I wcale nie by twrc naszego pastwa, lecz jego dziedzicznym wadc. To, czego dokona przyjmujc chrzest, wprowadzao Polsk na zupenie nowe szlaki dziejowe, lecz byo jednoczes'nie ostatecznym utwierdzeniem wszystkiego, co osignli Ziemowit, Leszek i Ziemomys, a moe nawet poprzednicy ich - Popielidzi.

Z chwil chrztu dzieo budowy monarchii polskiej byo ukoczone. Ksi zdecydowa nie stan ponad spoeczestwem, jako panujcy. Rok jest w naszej historii dat ogromnie wan, jedn z najwaniejszych, ale nie moe by uznany za aden s'wit dziejw Polski.

Stanowi klamr, mocno spajajc dwie epoki w jedn niepodzieln calos'c. Ci Polacy, ktrych w roku zanurzono w wodzie s'wieconej i uznano za synw Kos'cioa rzymskiego, w gruncie rzeczy powrcili do domw tym samym, czym byli idc na uroczystos'c chrztu - ludz'mi uksztatowanymi przez rodzim kultur, duszami otwartymi na nowe wpywy, lecz jednoczenie yjcymi dziedzictwem.

Wadcy Polski hojnie uposaali Kos'ciol. Przez dugie lata uchodzio za pewnik, e duchowiestwo z reguy szo w dzikie puszcze darowane mu przez ksicia i wydzierao rol borom. Kiedy niedawno temu rozkopano jedn z takich wsi kos'cielnych w Wielkopolsce, okazao si, e bya zamieszkana i dobrze zagospodarowana na setki lat przed przyjciem chrztu.

Polska nie dlatego przyja chrzest, e brako innego sposobu podwignicia si z barbarzystwa i uniknicia zagady. Mieszko odrzuci star wiar, ponie wa pastwo jego rozwino si i dojrzao do wielkich zada, do szerszego ni dawniej udziau w dziejach Europy.

Za pos'rednictwem Czech przyjlis'my chrzest z Rzymu. To umoliwio Polsce dostp do skarbw kultury duchowej liczcej tysiclecia rozwoju.

Otworem stany przed naszym krajem literatura i sztuka pamitajce Grekw i Rzymian, a take niezmierny zasb wiedzy i dos'wiadczeri w dziedzinie prawa, administracji, polityki. Musiao jeszcze upyn dwies'cie lat z okadem, zanim narodzi si i j pira pierwszy pisarz narodowos'ci polskiej, Mistrz Wincenty, zwany Kadubkiem.

Dziwne uczucie ogarnia dzi' czytelnika jego Kroniki polskiej. Lecz jednoczes'nie wzruszenie i szacunek, kiedy si pomys'li, jak bardzo ten syn ziemi san-. Za Mieszka nie istnia jeszcze ostateczny podzia na chrzecijastwo zachod nie i wschodnie. Tote kiedy w roku Wodzimierz Wielki, ksi Kijowa, przyj chrzest z Bizancjum, fakt ten nie wykopa wcale przepas'ci midzy Polsk a Rusi. Otwary si wic przed Polsk nowe horyzonty, lecz wraz z nimi trudnoci i niebezpieczestwa.

Unikn ich trwajc przy starym nie mona byo - najwy ej pogorszy. W kraju zaostrzy si musiay stosunki z tymi wszystkimi, ktrzy nie chcieli wzmocnienia monarchii, knuli przeciwko ksiciu lub nawet sprzyjali Wieletom. Siy Mieszka wystarczyy jednak na uporanie si z tym zagroeniem. Nikt nam nigdy nie powie, ilu zwolennikw starego porzdku i wiary dao wtedy gow. Moemy tylko przyj za zupenie pewne, e bez uycia siy si nie obeszo.

O wiele wicej przezornoci i politycznego rozumu wymagay sprawy, ktre si wyoniy z samego faktu przyjcia chrzecijastwa z Rzymu. Koci katolicki bowiem to nie tylko wiara i dziedzictwo kulturalne, lecz rwnie zwarta organizacja kleru, dca do wasnych celw politycznych, potgi materialnej, a nade wszystko do wadzy.

Dobiegao wanie koca pierwsze tysiclecie Kocioa. Istniao wwczas we Woszech pastwo papieskie ze stolic w Rzymie. Dyplomacj jego czyy wyrobione stosunki z krajami od dawna chrzecijaskimi, zwaszcza z tymi, ktre leay blisko Italii i samego pastwa kocielnego. Stosunki te mogy by rne, raz przyjazne, kiedy indziej wrogie. Byy jednak bliskie, bezporednie. Tote dobro jej nieraz w przyszoci miao by powicane interesom, uznawanym tam za waniejsze.

Przyjmujc chrzest w roku trafia Polska na ponur chwil w dziejach Kocioa. W X wieku pastwo papieskie przeywao jeden z okresw swego najgbszego upadku, liczyo si prawie ju tylko jako monarchia wiecka, o jego autorytecie moralnym trudno byo waciwie mwi. W XVI wieku wielki pisarz polski Andrzej Frycz Modrzewski wynotowa ze starych dokumentw mow biskupa orleaskiego Arnulfa, wygoszon w roku na soborze w Reims, we Francji. Oto sowa dostojnika Kocioa o sto sunkach panujcych wspczenie w pastwie kocielnym:.

O Rzymie, poaowania godny, ktry naszym przodkom ukazae janiejcych chwa ojcw, nasze za czasy napenie strasznymi ciemnociami habicymi nas po wieki! Czeg bowiem nie widzielimy w tych czasach? Widzielimy, jak Jan, z przydomkiem Oktawian, yl w bagnie rozpusty; on te uknu spisek przeciwko temu Ottonowi, ktrego przedtem koronowa na cesarza.

Gdy Jan zosta wypdzony, wybrano papieem Leona Neofit. Lecz kiedy cesarz Otto opuci Rzym, Oktawian wrci do miasta, zmusi do ucieczki Leona, Janowi Diakonowi obci nos, palce prawej rki i jzyk i dokonawszy w miecie rzezi wielu znakomitych ludzi, wkrtce zmari. Na jego miejsce wybrali Rzymianie Benedykta Diakona z przydomkiem Gramatyk. Na niego te wkrtce uderzy Leon Neofita ze swoim cesarzem, obiegi, pojma, zoy z urzdu i skaza na doywotnie wygnanie do Niemiec.

Po cesarzu Ottonie I nastpi cesarz Otto II, przewyszajcy wszystkich wadcw naszych czasw sil ora, rozumem i wiedz. W Rzymie na stolicy papieskiej zasiad za straszliwy potwr, Bonifacy, najbardziej nikczemny ze wszystkich ludzi, splamiony rwnie krwi poprzedniego papiea. Lecz i ten, jakkolwiek wygnany i potpiony na wielkim synodzie, wrci po mierci witobliwego Ottona do Rzymu.

Piotra, znakomitego ma apostolskiego, ktry byl przedtem biskupem Pawii, przysig zapewniwszy mu bezpieczestwo, usun z zamku rzym skiego, zoy z urzdu i pohabionego ohyd wizienia zabi.

Czy istnieje nakaz, aby takim potworom ludzkim, penym haby, pozbawionym wiedzy o rzeczach boskich i ludzkich, podlega nieprzeliczony zastp kapanw Boga znanych na caym wiecie z nauki i ycia penego zasug? Takie stosunki panoway w Rzymie papieskim. A jednoczes'nie Przyjcie chrztu przez Polsk byo czynem przewidujcym i mdrym, lecz samo przez si bynajmniej nie zapewniao lepszej przyszlos'ci politycznej.

Polska chrzecijaska moga si spodziewa rwnie bezwgldnego i cynicz nego nawet traktowania, jak i pogaska. Wszystko zaleao od tego, jak sama potrafi si zachowa nazajutrz po chrzcie. Otto nie ywi obaw Karola Wielkiego i nie mia nic przeciwko temu, e ceremonii dopeni zwierzchnik Kos'ciola. Zdy ju bowiem uzaleni go od siebie cakowicie.

Postanowione zostao przedtem, e nowo obrany papie -. Wstpi na tron majc siedemnacie lat. Panowa w latach Pozbawiony godnoci za morderstwa, zdrad i witokradztwo. Bene dykt Diakon obrany przez lud w r. Uwiziony przez cesarza w Hamburgu.

Bonifacy - Bonifacy VII - zosta papieem w r. Mordowa przeciwnikw, zmari zamorzony godem. U siebie, w Niemczech, Otto I uprawia wobec Kocioa polityk wyran. Popiera go, ale uwaa za czynnik polityczny. Biskupi i opaci otrzymywali od cesarza wadz i dobra, byli nawet wysuwani naprzd jako przeciwwaga potdze baronw wieckich.

Moznowadca duchowny by przecie bardziej zaleny, nie dziedziczy dbr, lecz bra je w doywocie. Znakiem wejcia w ich posiadanie byo dotknicie berem cesarskim. Na zdobytych ziemiach sowia skich Otto zaraz zakada biskupstwa, poddajc je zwierzchnictwu arcybisku pw niemieckich.

W tym czasie Niemcy przebili ju ywy wa sowiaskich ludw zamieszka ych na zachd od Polski. Dokonali tego na uycach. Rwnie ksistwo czeskie popado w zaleno od nich. Jak wiemy, Mieszko byl wtedy oficjalnie uwaany za przyjaciela cesarza, co jednak wcale nie usuwao grocych w przyszoci niebezpieczestw.

Nieogldne postpowanie w dobie przyjcia chrztu mogo je wybitnie zwikszy, dajc Niemcom mono staego mieszania si w wewntrzne sprawy pol skie. Mieszko przyj chrzecijastwo z Czech. Nie bya to - jak wida - prosta formalno, bo trzy czwarte polskiego sownictwa kocielnego pochodzi z jzyka czeskiego. Tytuy - biskup, dziekan, proboszcz, kapan, pop, prcz tego - przeor, opat, mnich, nazwy wielu naboestw i przyborw liturgicz nych - wszystko to przynioso ze sob czeskie duchowiestwo, ktre musiao by wtedy u nas bardzo czynne, tym samym uniemoliwiajc inwazj niem czyzny.

Pierwszy biskup misyjny w Polsce, Jordan, prawdopodobnie nie by Niem cem, a przynajmniej nie by Niemcem ze wschodu. Pochodzi zapewne z Lotaryngii. Fakty wskazuj, e pierwsze kroki Mieszka na nowej drodze od razu nacechowane byy przezornoci i rozumem. W kwietniu roku w rozkopanej nawie katedry poznaskiej dokonano wielkiego odkrycia.

Gboko w ziemi pod nawarstwionymi na sobie szcztkami podg kos'cielnych i grobowcami dostojnikw leaa ogromna i paska czasza, ulana z wapiennej zaprawy. Budowniczowie mocno osadzili j na zrwnanym drewnie jeszcze dawniejszego wau. Pierwotnie przykrywa j dach. Do naszych czasw przetrway tylko gniazda po podtrzymujcych go supach. By to szcztek wielkiej chrzcielnicy z roku. Dalsze badania pozwoliy odkry resztki innych budowli take wtedy wzniesionych.

Polacy, ktrzy w roku pierwsi przyjli chrzest - wic wielmoe z otoczenia Mieszka - poddali si obrzdowi w miejscu wspaniale wiadczcym o potdze nowej wiary oraz ksicia polskiego -odtd jej pomazaca, opiekuna i obrocy.

Wkroczyli w obszerny, prostoktny dziedziniec obwiedziony kolum nami czy arkadami, moe nawet krugankiem. Czwart cian tego podwrca stanowi fronton kamiennej katedry. Tu przed ni widniaa owa wielka chrzcielnica.

Opodal nowej wityni chrzecijaskiej, tam gdzie dzi przy kociele Naj witszej Maryi Panny s ogrdki kapitulne, stan grd ksicy. Takiej warowni nikt przedtem w Polsce nie oglda. Jej wzmocnione hakami way wysokie byy co najmniej na dziesi metrw, a od frontu przedproe ich stanowi szaniec z kamieni, wysunity w przd i ujty drewnian cian dwumetrowej przeszo wysokoci. Nie jest pewne, czy Mieszko przenis wtedy stolic z Gniezna do Poznania. Nie ulega jednak kwestii, e punkt cikoci pastwa przesun si jeszcze bardziej na zachd, ni to byo dawniej.

W tamt bowiem stron zwracaa si jego polityka. Chrzest Polski dokona si za wiedz i zgod Ottona I. Mieszko zobowizany by wtedy do pacenia cesarzowi daniny z. Nie oznaczao to jednak zaleznos'ci pastwowej i nic pozornie nie zapowiadao zerwania. Latem roku - kiedy Otto bawi we Woszech - margrabia Marchii Wschodniej, Hodo, z niezwykym pos'piechem zebra wojsko i ruszy na wschd. Wraz z nim cign na wypraw mody graf Zygfryd, przyszy ojciec kronikarza Thietmara. Dnia 24 czerwca - pod Cydzyn, przy ujs'ciu Warty do Odry - doszo do pierwszej znanej w dziejach bitwy Polakw z Niemcami.

O losach jej rozstrzygn manewr rezerw dowodzonych przez brata Mieszkowe go, Czcibora. Z rycerzy niemieckich tylko sam Hodo i Zygfryd wyszli cao. Zwycistwo polskie byo zupene. Z Italii nadbiegli wkrtce gocy cesarscy. Otto I wzywa Mieszka i Hodona, ,,aby pod rygorem utraty jego aski zachowali pokj do czasu, gdy przybdzie na miejsce i osobis'cie zbda spraw".

Tak napisa Thietmar. Mona przypu szcza, e wspomnienia ojcowskich przygd pod Cydzyn od dziecistwa budziy w nim niech i zo ku Polakom. Na Wielkanoc roku cesarz rozpatrzy spraw. Zada od Mieszka zakadnika. Zosta nim pierworodny syn ksicy, Bolesaw, zwany pniej Chrobrym i Wielkim. Od tego czasu stosunki polsko-niemieckie popsuy si zdecydowanie. Wyprawa Hodona miaa zapewne przeszkodzi Mieszkowi w jego poczyna niach w stosunku do Pomorza Zachodniego. Margrabia nie uderza prosto na wschd, ku Gnieznu i Poznaniowi, lecz spieszy w kierunku ujs'cia Warty, cakiem jakby chcia zabiec drog komu, kto cign z Polski na pnocny zachd.

Wadca Polski siga bowiem po Szczecin i Wolin. W kilka lat pniej spr o Pomorze zosta rozstrzygnity. W roku nie udaa si kolejna niemiecka wyprawa na Polsk, ktra wesza we wadanie caego wybrzea - od Szczecina a po Gdask. Umacnianiu si Polski nad morzem sprzyjay okolicznoci zewntrzne. Mieszko mci i knu w Niemczech, sprzeciwiajc si wstpieniu na tron Ottona II. Moe ju w czasie tych zamieszek powrci do kraju Bolesaw. Latem roku chwyciy za bro ujarzmione przez Niemcw ludy zachodniosowiariskie, doprowadzone do rozpaczy samowol margrabiego Marchii Pnocnej, Teodoryka.

Powstacy wybili zaog w Hobolinie, zburzyli tam tejsz katedr i inne kocioy. Biskup Folkmer i rycerstwo z samym Teodorykiem ledwie uszli tego dnia przed wrogiem". Wraca si zdawa stary, pogaski porzdek: Zamiast Chrystusowi i jego zacnemu rybakowi Piotrowi'. A moe jednak nie byo si czemu dziwi? Niezbyt przyjemne stosunki panowa musiay w niemieckiej marchii, zaoonej na podbitych ziemiach sowiaskich, skoro poprzedni biskup trzy lata wczes'niej zakoczy ycie uduszony przez" swoich".

W roku Sowianie zdobyli i spalili Hamburg. Pochd ich powstrzymaa dopiero nie rozstrzygnita bitwa pod Bialoziemiem, midzy Tonger i Muld - dopywami aby. Klski ponoszone przez Niemcw na tak dalekim zachodzie utrudniay im napr na Polsk, ale triumfy pogastwa stanowiy i dla niej powane niebez pieczestwo.

Okolicznoci sprzyjay polsko-niemieckiemu zblieniu, ktrego wyrana zapowied nastpia nieco wczeniej. W tym czasie nie ya ju Dobrawa, ktra zmara prawdopodobnie w roku Nastpne maestwo Mieszka spotkao si z potpieniem ze strony wszystkich dostojnikw Kocioa. Oburzenie ich zwracao si jednak nie tyle przeciw ksiciu, co przeciw narzeczonej. Bya ni niemiecka mniszka imie niem Oda, crka wspomnianego przed chwil margrabiego Marchii Pnocnej, Teodoryka.

Wadze kocielne nie day jej zezwolenia na zrzucenie habitu, ale polityczne wzgldy przemogy. Pokj z potnym Mieszkiem by podany. Dla uczczenia go Mieszko zwrci wolno jecom niemieckim, pojmanym w poprzednich, walkach. Do uszu nowej ksinej Polski musiay dotrze wieci o tym, e w roku zbuntowani Sowianie wygnali jej ojca i spalili klasztor w Kalbe, w ktrym spdzia modo.

Oda daa Mieszkowi trzech synw: Mieszka, witopeka i Lamberta. W rok po lubie nadeszy do Gniezna wiadomoci niekorzystne ju nie tylko dla ksicej maonki, ale i dla Polski. Wiemy o nich od ruskiego kronikarza Nestora, ktry zapisa, e w roku poszed Wodzimierz na Lachw i zaj im grody ich, Przemyl, Czerwie i inne grody mnogie, ktre i do dzi s pod Rusi".

Chodzio o wany obszar Grodw Czerwieskich, lecy nad Huczw i Bugiem. Stolica ich - historyczny Czerwie - to dzisiejsza wioska Czermno w powiecie Tomaszw Lubelski. Uczeni wci jeszcze spieraj si o znaczenie krtkiej notatki Nestora. W kadym razie Nestor nazywa Lacha mi" wszystkich Polakw, a nastpcy Mieszka sigali po Grody, starajc si je odzyska. Spr toczy si o nie lada jakie terytorium.

Sza tamtdy wana droga handlowa z Kijowa przez Wodzimierz na Krakw i Prag. Zamieszkiwao je plemi Buan, ktre ju przedtem organizujc si politycznie zmienio nazw na Woynian. Pozostay po nim w ziemi liczne pamitki - zwaszcza w grodzie Woy, ktry ley w widach Huczwy i Bugu. W Czermnie-Czerwieniu doskonale zachoway si way starego grodu, tego wanie, w ktrym stali zaog Nestorowi Lachowie.

Kraj by wtedy bardzo podmoky, moczarowaty. Wszystkie wyniosoci zajmoway osady mieszkalne, ktre raczej nazwa by naleao poszczeglnymi dzielnicami Czerwienia. Komunikacj midzy nimi zapewniay groble na tyle szerokie, by dwa wozy mogy si wymin.

Teraz jeszcze tkwi w kach tamtejszych gboko wbite, zupenie poczerniae od wieku supy dbowe, suce ongi do umacniania owych drg. Cay obszar osadniczy Czerwienia mg wynosi do dwunastu kilometrw kwadratowych.

Ponisszy strat na wschodzie, z nawizk powetowa j sobie Mieszko na poudniu, u schyku ycia i panowania zdobywajc i trwale wic z Polsk lsk oraz dawny kraj Wilan, a wic Wrocaw, Opole i sam Krakw.

Uwagi i zadumy godne, e wojna o te kraje toczya si tylko z Czechami, ktrym znowu przyszli na pomoc Wieleci, natomiast sprzymierzecami ksi cia polskiego, sigajcego po Maopolsk i 1 s k, byli wtedy N i e m c y! I to nie jacy pograniczni grafowie, dziaajcy na wasn rk, lecz cztery hufce cikozbrojnego rycerstwa wysane przez cesarzow Teofano, sprawujc rzdy po mierci Ottona II. O wszystkim tym zawiadczy Niemiec Thietmar, ktrego ojciec, Zygfryd, bra udzia w owej wyprawie.

Co prawda nie na wiele przydaa si ta pomoc Polakom. Czesi zaskoczyli bowiem Niemcw nad jakim jeziorem w kraju sowiaskich Supian na Luycach, wdali si z nimi w ukady i dostawszy w swe rce dowdcw usiowali wymc na Mieszku ustpstwa, groc im mierci.

Mieszko wykaza jednak cakowit rwnowag ducha, nie ustpi i ostatecznie zdobycz zostaa przy nim, a Niemcy wrcili do domw, szczliwie wymknwszy si Wieletom. Wszystko to odbyo si latem roku. Mieszko zmar w dwa lata pniej, 25 maja roku. W kwietniu r. Znajdowa si na gwnej osi oweg otoczonego arkadami dziedzica, o kilka metrw od chrzcielnicy. Ongi wspa niale ozdabiaa go od zewntrz okadzina z zielonkawej, bardzo twardej ska pochodzcej ze ly. Odkopany sarkofag kry prawdopodobnie zwoki Mie szka I.

To archeologia tal wybitnie pomnoya nasz wiedz. Wielkie prace wykopaliskowe odsoni; tajniki dwch miast, zaoonych i w caoci zbudowanych za panowania Mie szka I. Mowa o Gdasku i Opolu. Oba stany od jednego zamachu, wzniesione wida w myl z gry opraco wanego projektu.

W Opolu byo to na wyspie odrzaskiej, zwanej dzi Ostrwkiem. Potne way obronne, ktre j opasay, peniy te rol tan przeciwpowodziowych. Oba miasta byy cakowicie drewniane, zabudowane ciasno i zwarci domami stawianymi na zrb.

Z wiey jak Pan Profesor definiuje sowo po- mona byo widzie, c o si w tych od- no woczesno"? Pomys by Prof. Zygmunt Bauman: Nie uwaam, taki. I tutaj Jere- woczesnoci; uwazarn. Za ponowoczesno jest szkoy, dla szpitala, d! Po- zienia, bo wszdzie t a m idzie o utrzy- nowoczesno jest to taka nowocze- manie porzdku. Niezaleznie od funk- sno, co niektre akty wiary postrze- cji wszystkie te instytucje maj ten sam ga jako iluzje. Nie wszystko, co widzi ce - zaprowadzenie porzdku w chao- p o d o b a jej si, rozprasza pewne za- sie.

A Panopticum pozwala zaprowa- sony dymne, zrywa pewne j n a s k i dym- dzi porzdek; jeeli posadzi si obser- ne". Tak chyba najwaniejsz iluzj, watorw w wiey, to ludzie znajdujcy ktra odpada w kulturze ponowoczes- si w odnogach nigdy nie bd pew- n e j jest mylenie utopijne, mylenie ni, czy ich si obserwuje i w zwizku o porzdku absolutnym, porzdku sko- z t y m przez cay czas bd musieli c z o n y m raz na zawsze.

Nie byy to czcze ani bezkar- kolwiek klasyczne utopie, choby To- ne marzenia; zaowocoway one potem m a s z a Morusa. Tam opisywano wia- komunizmem, faszyzmem - ustrojami ty doskonae, gdzie nic nie musiao si totalitarnymi.

Tego typu utopii totalitar- zmienia i nie p o w i n n o , bo wszelka nych ludzie teraz si boj. We wszystkich utopiach jest fesora ponowoczesno jest etapem b a r d z o d u o m o w y o architekturze, nowoczesnoci, ale jakim: schykowym urbanistyce. Uwaano, e przez dro- czy te nie?

Zygmunt Bauman: Ponowoczes- pragnie, a b y m funkcjonowa na faszy- no jest e f e k t e m b a r d z o w i e l u rze- w y c h p a p i e r a c h i udawa proroka.

Nie czy. Hegel jest cios, waciwie m i e r t e l n y dla n o w o - autorem mdrego powiedzenia, ze.. Na sytuacja tych realnych wadz ziemskich, pytanie czy ponowoczesno jest epo- ktre m o g y posiada a m b i c j e p o r z d - k schykow, ja odpowiedzie nie mo- kowania, chodzi tutaj przede w s z y s t - g.

Taki ne w ponowoczesnoci. Jeli chodzi o militarn, to dzisiaj omawianemu zjawisku nazw, ktra m a o ktre p a s t w o potrafi broni si byaby neutralna. Jeeli mwi si po- na wasn rk i obrona s u w e r e n n o - nowoczesnoZ to przynajmniej w po- ci p a s t w o w e j p o l e g a na z r z e k a n i u tocznym rozumieniu sugeruje to pe- si jej czci na rzecz o r g a n w past- wien koniec. P o raz pierwszy moemy obejrze nych, nard si zbuntowa i wybra zno- zamys nowoczesny mojako z zewntrz w u s o c j a l d e m o k r a t w , a ich szef zwy- i w caoci.

P o u p y w i e p efektem wymieszania si rnych cywi- roku nastpi radykalny zwrot, premier lizacji i wartoci jakie przedstawiaj? Szwecji wystpi z mow do narodu, z a w s z e to funkcjonowao i w w c z a s w ktrej powiedzia, ze nie da si tego bya druga metoda pod rk - antropo- zrobi, bo na wiatowej giedzie koro- femiczna: np. J e d y n y argument, jakie- cyjne i tym podobne sposoby. W kadym go uy, to byo to, e trzeba uczyni razie obcy musia by zjawiskiem tym- S z w e c j atrakcyjn dla kapitau za- czasowym.

A jak mona broni kul- Dzisiaj po raz pierwszy w w i k s z e j tury lokalnej, w obliczu superautostra- czci wiata wida, e z obcymi trze- dy informacyjnej"? Informacja nie liczy ba bdzie y na stae, poniewa ani si z adnymi granicami, z adn poli- si ich nie zasymiluje, b o u w a a si tyk kulturaln.

Jeeli si uda Minis- dzi, e kada kultura m a swoj sa- terstwu Kultury stworzy instytucj, ktra moistn warto i zanik jakiejkolwiek rzeczywicie zdobdzie sobie publicz- z kultur jest strat dla ludzkoci, ani te no. Jeeli Polska ma zagraniczna, ktra j wykupi.

I to wstpi do Wsplnoty Europejskiej, to bdzie jej sukces! Ot kiedy te trzy tutaj bdzie bardzo d u o cudzoziem- nogi trjnogu si chwiej, nie bardzo cw. Polacy te bd w roli cudzoziem- wiadomo, kto miaby realizowa te am- cw, rozproszeni po caej Europie. Mo- bicje globalnego adu. Z tym zjawiskiem prawdo- chciabym wrci do.

To podobnie bdzie trzeba nauczy si co Pan powiedzia, ta najwiksza o d y, a nie przezwycia go jak stara- czasw wdrwki ludw migracja lud- a si to robi nowoczesno, ale bez noci. Kiedy socjo- J. Za przykro, ktra ustpi Natomiast termin mpostmodernizm" wy- wczeniej czy pniej. Byy dwie me- stpuje czsto jako kategoria warto- tody na ustpienie obcych, ktre fran- ciujca, Niektrzy filozofowie propaguj cuski antropolog Piotr Legistrou naz- postmodernizm.

Wypowiedzi Pana Pro- wa antrcpofemiczn i antropofagiczn. Zatem likwidacj j e g o o d m i e n n o c i kulturo- jak Pan Profesor si do tego odnosi: wej, przez asymilacj kulturow. Z y g m u n t Bauman: Panaceum oferta? Zygmunt Bauman: Kade le- kw. Coraz czst- chorob, ktra najbardziej doskwiera- sze s choroby jatrogenne" - choroby a wczeniej. Myl, e ludzie ktrzy s p o w o d o w a n e leczeniem innych cho- przeszli dowiadczenia totalitarne, a rb.

Ot pomys, e mona rozwi- mao kto je tak przezy. Ponowoczesno okazaa si skiego - niemiecki potrzebuj bardziej rodkiem skutecznym na niektre, bar- ni czegokolwiek innego, tej autono- dzo przykre aspekty n o w o c z e s n y c h mii, jak obiecuje ponowoczesno. Ale kura- J. Wolno jest chorobie nie byo pewnych propozycji? Kiedykolwiek albo lepiej egzystencjalizm Take r- mwi o ponowoczesnoci, to z a w s z e ne odmiany liberalizmu, tendencje de- powiadam o szansach i zagroeniach.

Nie wierz, eby mona byo szanse Prof. Zygmunt Bauman: Demokra- odci od zagroe. Moemy tylko stara si po- tendencji totalitarnych jaki by w no- prawnie skalkulowa ryzyko zawarte woczesnoci obecny cay czas, na te w kadej decyzji. Dziaa trzeba wie- przeronite ambicje globalnego po- dzc.

Mwi si cigle o Niemczech, b jakie koszta, decydowa trzeba, o Rosji, ale tendencje totalitarne, w la- ktre koszta s mniej bolesne od po- tach tych byy przemone w Euro- zostaych. Idzie o to, aby wiadomie pie, pastw faszyzujcych byo c o nie- dokonywa wyborw, nie na lepo. Jest miara i wszdzie ruchy nazistowskie w socjologii kategoria nastpstw nie- lub komunistyczne byy bardzo pot- antycypowanych, nieprzewidywalnych, ne. Pki si nie podway samej ten- one s czsto najbardziej przykre.

Przy dencji totalitarnej, pki si nie signie nastawieniu si na kalkulacj ryzy- d o korzenia, pki si jej cakowicie nie ka mona unika nieantycypowanych, zdyskredytuje, tak dugo wiat nie mo- przykrych konsekwencji, ale przykrych e sta si bezpieczny wobec tego to- k o n s e k w e n c j i cakowicie unikn si talitarnego zagroenia.

Ale nie jest to nie da. Poniewa s to zjawi- nianiu funkcji, zada, zainteresowa. Czy me ma takiego nie- do zaspokajania potrzeb wyspecjali- bezpieczestwa. Liczne sfery ycia ludzkie- ten ktry opisuje jest zmuszony do wy- go zadiaforyzoway" si w ten sposb znaczania tych idei, ktre opisuje?

Zygmunt Bauman: Nie. Praw- niejako religijnie indyferentne. Proces d jest, e jest skazany na niejak rozdrobnienia trwa chyba nadal. Z dru- krtkowzroczno, ktra jest svielk do- giej strony dla ponowoczesnoci cha- legliwoci. Dlatego cz- zujcych take tendencji fundamenta- sto mona si myli w ocenach. Z dru- listycznych. Ale w kadym zajmowa si chorobami umysowymi fundamentalizmie objawia si marzenie samemu nie popadajc w chorob umy- o tym, zeby w chaosie nieskoordyno- sow. Niektrym wydaje si to moe wanych dozna, dowiadcze, zdarze, niemoliwe, ale ja cigle jeszcze ufam.

Oczywicie ist- tkiemu nadaje logik i cel, u k a z u j e nieje zawsze niebezpieczestwo skrzy- powizania ktrych zwykle si nie za- wienia sdw kiedy znajdujemy si uwaa.

Zdaje mi si. Jak Pan stwo p c n o w o c z e s n e nie jest w stanie Profesor widzi sytuacj religii w spo- zaproponowa, mianowicie jakie ca- eczestwie ponowoczesnym? Ja ro- ociowe wyjanienie wiata.

Czy Prof. Zygmunt Bauman: Im wicej w ponowoczesnoci co si zmienia jest automizacji spoeczestwa, tym w tym wzgldzie, czy raczej jest to wikszy jest gd caociowego sensu. Tendencje si n a w z a j e m podsycaj: Prof. Zygmunt Bauman: Moim zda- zrodzone w indywidualistycznym spo- niem nowoczesno przyniosa sepa- eczestwie fundarnentalizmy szcze- racj ycia: gospodarczego, politycz- glnie w Ameryce skonne s do na- nego. Religia bierania tendencji total tarnych, co z poddana zostaa oglnonowoczesne- kolei skania d o buntu i ucieczki od mu procesowi podziau pracy, specja- fundamentalizmu.

Ale tak jak po nowoczesnoci przycho- W monograficznym numerze Scrip- dzi po-nowoczesno, tak po rozmo- tores Scholarurrf Wybory i decyzje" wie bdzie po-rozmowa Dzikujemy zamiecimy drug cz r o z m o w y z bardzo!

Zygmuntem Baumanem dotycz- c jego drogi naukowej, metodologii Materia z tamy magnetofonowej spi- socjologii oraz aktualnych problemw sali i przygotowali: spoecznych , a take rne opinie Przemysaw Wiczkowski i Cezary powicone j e g o twrczoci. Redak- Krawczyk. Hudzikowi za pomoc w przeprowadze- Opracowa: Jacek Wojtysiak. Jacek Maj. Nic jcsl fo uy randzie miasto wielkie obszarem, ale piknie zabudowane i synne z wymiany handlowej, w ktrej uczestnicz obce narody chrzecijaskie na rwni z po- paskimi.

Lithuani et caeteri ex circumiaecentibus regionibus soJcnt. Alcxander Guagnini Sarmaiae Europeae descriptio, Basilea Z organw brzmiay offetoria najwzniolejsze, przez flandryjskict, gallickich a italskich kompimistou tworzone, na uytek magistrw atrium organorum i chrw chopicifch. H a n n a Platta Archanietskie chry fana. W X V wieku przenikaj do Polski pierwsze nowinki renesansowego humanizmu. Docieraj oni lak e to Lublina; szczeglnie licz-.

Wosi - protestanci cmignij z rodzinnego kraju z powodu przeladowali religijnych 7e strony Kocioa. Lublin - miasto podwczas tolerancyjne - daje im bezpieczne schro- nienie i zajcie".

Zainteresowanie monarchy lubelskim zamkiem tumaczy m. W Lublinie take zoy mo- dym krlewiczom wizyt pose wenecki - Ambroy Contarini.

Zamek, po przebudowie, staje si pierwsz prawdziwie reoesaasow budowl w miecie. Do gotyckich murw przyzamkowej kaplicy p. Trjcy, wntrza ktrej pokrywaj wspaniae rusko-bizantyjskie freski, dobudowuje si wczesnorenesansowy.

To niezwyke wymieszanie epok, krgw kulturowych wiadczy o wyjtko- w y m znaczeniu Lublina w o w y m czasie: jest on miejscem; gdzie spotykaj si dwie wielkie kultury: Wschodu i Zachodu.

N a lata panowania Zygmunta I Starego przypada wspaniay rozwj polskiej kultury. Dokonuje si swoisty awans cywilizacyjny kraju, ktry czynnie uczestniczy w kulturo- wej integracji Bu ropy. Dzisiaj - patrzc z perspektywy X X wieku mona stwierdzi, i nigdy j u takiej cznoci z Europ Polska nie zdoaa osign.

Zoty okres kultury polskiej to take czas, w ktrym ma miejsce szybki rozwj duych orodkw miejskich, wrd nich Lublina. Staje si on jednym z najwaniejszych miast Rzeczypospolitej. W Lublinie - duym centrum wymiany handlowej, ktrej to- warzyszy wymiana kulturowa - styka si wiele narodowoci:. Moskale, Tatarzy, Turcy. Niemcy, Wgrzy, oprcz.

Ormianw, L i t w i n w i innych krajowcw" - jak pisze pose wenecki Hieronim Lippomano, odwiedzajcy l. X V I wiecznego nadbystrzyckiego grodu utrwali takie w swym Sarmariac Europeae dc- scriptio Aleksander Guagnini: lut blin - miasto murowane, przekor i stawami baynistemi wkoo obtoczone. Zamek na grze wysokiej nad jeziorem wielkim zmutowany, nad g- bok przekopy okaza ley.

W tan wanie miecie trzy razy Jo roku jarmarki bywaj, przez cvcry niedziele trwajce: pierwszy na witki, drugi na i. Szymona i Judy apostow, trzeci na Oczyszczenia P. Maryi, wito Gromnicami pospolicie zowi. Na te jarmarki kupcy ze stron dalekich Turcy, Onniame. Greko wie, Niemcy, Litwa i Moskwa, i mszy z okolicznych i dalekich krain obywatele zjedaj si.

Gwny jarmark odbywa si na Rynku, ktry jest wwczas reprezenta- cyjn czci miasta. Handluje si na nim - o czym wspomina w swym poemacie Ro- xolania Jan Sebastian Klonowie rodowity lublinianin KI Anglii po Itali. Z Lublina wywodz si znakomici poeci, pisarze i medycy, by wymieni choby Biernata z Lublina - pierwszego autora ksiek polskich, ma bardzo uczonego i bardzo biegego w jzyku polskim", czy Jakuba Lubelczyka. Psaterza" na jzyk polski. Z wydanego przeze Psaterza Dawida, onego witego krla i proroka, teraz na nowo pioseneczkami przeoonego, korzysta bdzie pniej przy swym przekadzie Jan Kochanowski.

Z lubelskich medykw najwiksz saw zdoby Wojciech Oczko, nadworny lekarz krlw polskich; nie ustpowa mu Walenty Sierpiski z Lublina, ktry - po odbyciu studiw w Krakowie i Padwie za- synie w Europie wydajc w roku dziea swego paderewskiego profesora Jana Montany.

W tyme samym roku powstaje w Lublinie pierwsza drukarnia. Pragi czeskiej. Lublin jest w owym czasie duym ogniskiem ydowskiego ycia literackiego i nauko- wego. W roku powstaje tu synna akademia lalmudyczna. Kolejnymi jej rektorami s znakomici znawcy Talmudu: Salomon Luria. Mordechaj Jaffe, Rabbi Mair ben Ge- dalia. Przybywaj do lubelskiego jeszybotu znanego z wysokiego pozio- mu nauczania - rabini i uczeni z caego wiata.

Lublin odwiedzaj take najwybitniejsze polskie umysy tego okresu: Joachim Bielski. Miasto odgrywa wwczas wan rol poli- tyczn. W tak niesychanie rnorodnej kulturowo atmosferze miasta powstaje w latach S jeden z. Mieczysawa Dcmska-Trbaczowa - badaczka dziejw muzyki na terenie Lubel- szczyzny. Do sw tych mog jedynie doda wasne wtpliwoci. Wszystko, co napisano o tej postaci w ciqgu ostatnich dzie- sicioleci. Jan z. Lublina by prawdopodobnie zakonnikiem klasztoru kanonikw regularnych w Kraniku - wiadczy o tym napis na oprawie Tabulatury.

Prawdopodobnie, gdy jego imi nie figuruje w obejmujcym l poow X V I wieku spisie czonkw tego klasztoru. Imi loannis de Lyubyn wymieniane jesi dwukrotnie: po raz pierwszy obok tytuu magisterium in anibus et philosophia", powtrnie pizy okrele- niu baccalariatus in artibus".

Kuszcym byoby utosamianie naszego" Juna z jednym z owych Janw Czy wrd nich by kranicki zakonnik, pozostanie niewiadom na zawsze. W roku , gdy przejmowano zbiory biblioteczne po zmarym kilka miesicy wczeniej nieocenionym regionalicie - Hieronimie Lopaciskim - du. Tam zaj si t y m zbiorem doskonay polski muzykolog Adolf Chybiski. Kilka lat pniej umieszcza on w Kwartalniku Muzycznym ' pierwszych sze rozdziaw swej pracy o Ta- bulaturze Jana z Lublina.

Dalsze rozdziay nie ukazay si ju nigdy i pomimo i od tamtego faktu mino j u ponad osiemdziesit lat - te kilkadziesit stron stanowi wci najpeniejsze rdo o Tabulaturze. Sarna Tabulatura pozostawaa nadal dzieem niezna- nym. W czasach nam wspczesnych czerpao z niej kilku kompozytorw, m.

Andrzej Panufnik i Jan Krenz. Ars Nova" Tabulatura staa si ponownie obecna w wiadomoci odbiorcw i twrcw muzyki koca X X wieku. Gdy wysucha si przepiknych instrumentalnych opracowa tacw z przesawnej Tabulatury Janowej"' wykonywanych przez, zespl Jacka Urbaniaka - mona wyobrazi sobie jak niepowtarzalna atmosfera panowaa w re- nesansowym Lublinie.

Tabulatura Jana z Lublina jest najobszerniejsz ok. Zawiera emu ok. Ten szalenie zrnicowany, wrcz przebogaty zbir to niezwykle wiadectwo wczesnej kultury muzycznej nie tylko Lubelszczyzny, ale take caej Rzeczypospolitej. Na ulicach renesansowego Lublina ruoz.

Odwiedzali rwnie Lublin wasajcy si po miastach caej Europy ebracy, czeladnicy, czy po prostu zwykli wczdzy. W mieszczaskich domach piewano - oprcz polskich piosenek - niemieckie Lioder. Studiujcy we Woszech lublinianie przywozili wooskie piosnki", a przybywajcy do miasta kupcy z Zachodu, Poudnia i Wschodu - swe rodzime pieni i tace.

Wielu z obcych przybyszw osiedla- o si w Lublinie na stale. Zapisane przez Jana z Lublina w Tabulaturze pieni wieckie s nielicznymi, jakie zachoway si do naszych czasw.

Zwalczane byy zajadle przez duchowiestwo, gdy.. Dlatego te objte byy kocielnym zakazem notacji. Dziki nieposusznemu skryptorowi z Kranika moemy zapozna si z wieloma utworami o niepodwaalnym piknie. Jako przykad moe tu posuy pie Oczy me mie". Serca w lej mierze hamowa nie mog. Ktre w rej jedne i wszystko swe wesele, wszystk nadziej SWOj pooyo. I tok rozumiem, i ciko przychodzi w serdecznym zolu.

Wszakoi nadzieja niech was smutne cieszy IV waszej aoci, a za pewne wiedzcie, : w rychle swoj mil ogldacie. Wierz, i czeka przyjechania mego. I o to stoi.

Drugi madryga zapisany w Tabulaturze, ju moe o nic tak wyrafinowanej formie jak poprzedni, nosi tytu.. Ale nade mn Venus". Autorem jego jest Mikoaj z. Krakowa Nicolaus Cracoviensis. Najcelniej utwr o Yenusie a zdradnej mioci" scharaktery- zowaa F. Pie Mikoaja z Krakowa nie operuje na og zbyt skom- plikowanymi rodkami technicznymi, odznacza si jednak niezwykle pikn, bogat t pynn melodyk.

Ta muzyka o wyminie wieckim obliczu wyrasta z urzeczenia zmyso- wymi walorami dwiku. Gboko osobisty ton pieni wzrusza nas pod dzi dzie zawar- tym w niej szczerym, niekamanym przeyciem. Madryga - j a k o w y t w r woskiej kultury muzycznej cechuje wytwomo i elegancja.

Wykonywany on by w patrycju- szowskich domach lub na magnackich dworach, a wic dla elitarnego suchacza. Niezwyk warto przedstawiaj zawarte w Tabulaturze tace. Zapisa ich Jan Lu- belcz. Niezwykle trudne jest jednoznaczne okrelenie pocunlzenia kadego z nich, np. Bardzo ciekawym jest taniec o przepiknym staropolskim tytule Utwr ten. Lubelska Tabulatura jest wic nie tylko miejscem gdzie spotykay si tradycje wiciu narodw, lecz take kultura dworska z kultur ludw; , pe- bejsk.

O tym, i taniec ,. Zakuam si cierniem" by znany poza granicami Polski, wiadczy zanotowanie go w wielu Tabulaturach zachodniej Europy: francuskiej P.

Attaingnanea Susatoa , niemieckich H. Hecke- la i H. Ammeibacha Rwnie popularnym w Europie by polski taniec pochodzenia wgierskiego - Hayducki". Zachowa si on do dzisiaj take w tradycji ustnej mieszkacw Podhala i Maopolski. W czasach Janw - z Lublina, z Czarnolasu, z Ludziska - wiele tacw stanowio dobro kulturalne caej Europy; std obecno w Tabulaturze kranickiego zakonnika przerbek tacw zachodnioeuropejskich.

Taczono wwczas niemieckie: Conradus", Ferdinando" czy.. Paur Thancz". Bona cal". Kopista przekrca czsto melodyk, a take same tytuy, np. Rocal fusa" to waciwie.. La rocha'1 tuso". Ostatnimi taca- mi w Tabulaturze s; taniec hiszpaski Hispanicum" oraz kilka francuskich. Renesans to czas, w ktrym ksztatuje si dopiero muzyka czysto instrumentalna. W Ta- bulaturze Jana z Lublina jest wiele transkrypcji organow ych ul won' w wokalnych mistrzw europejskiej polifonii o charakterze religijnym oraz utworw wycznie instrumental- nych np.

Wikszo zapisw jest anonimowa. Po mudnych pra- cach udao si zidentyfikowa autorstwo trzech polskich twrcw: Mikoaja z. Mikoaja z. Chrzanowa i Seweryna Konia. Tabulatura zawiera w przewaajcej czci repertuar zachodnioeuropejski utwory ok. Constanzo Festa. Clanude de Sermisy, Philippe Verdeot. L u d w i k Senll, Heinrich Finek. Kompozycje tych naj- wspanialszych twrcw wczesnej Europy grywano w lubelskich kocioach, co stanowi dowd niezwykle oywionych kontaktw kulturalnych Lubelszczyzny z caym konty- nentem.

Tabulatur z Kranika poprzedza uczony wstp pt. Ad faciendum cantum coralem in discanto tenore et basso sex sunt mecessaria quibus debet uli omnis organ isator Zbir zamyka take dzieo teoretyczne traktujce z kolei o praktyce wykonawczej muzyki organowej.

Naley tutaj stwierdzi, i dwa traktaty z Tabulatury Jana z. Lublina stanowi istotny wkad w rozwj myli muzycznej.

Nie zachoway si. Oprcz kociow, gdzie kultywowano muzyk religijn, muzyka towarzyszya uroczystociom pastwowym miasto opacao zesp trbaczy oraz co oczywiste rodzinnym. Na dworach muzyk wykonywano nawet podczas trwania duszych posikw. Wiadomo takzc o grywaniu - w celach zarobkowych muzykw ydowskich, woskich i niemieckich. Biernat z Lublina w swej zabaw- nej bajce o muzyku pisze:. Komr zimie, kiedy umarz i co by jad, juz nie nalazl do ftcz si ndznik pokusi, zaby ywno uprosi: a za to im obiecywa jeliby u nich prze mieszka, ich dzieci uczy piskania gdfby i wszeRo piewania.

Tedy mu rzeka jedno pczoa. My swoje dzieci uczymy, co im poyteczne wiemy Prace, miary, aby miay, indzi chleba nie ebray. W zachodniej pierzei lub leskiego rynku, na elewacji kamienicy pod numerem O ile posta pierwszego muzyka jest raczej znana, to wiedza o Janie Lubelczyku jest bardzo znikoma i posia- daj j nieliczni.

A jest przecie Jan z Lublina twrc wspaniaego wiadectwa ogrom- nej rnorodnoci kulturowej - najwikszego bogactwa lubelskiej ziemi. Sdtiee i materiay do dzictw literatury itumpolskiej.

Wjiwawa 3. Szkice " muzykach lMlxlszczyiny. Lublin Dzieje iMhlina [ibior. Krakw C4 GawJok. Ulicami Lublina. Ga warecki. Trylami Koronny lubelski w: Kalendarz Luheith Ijuhtin i tjtbehit ryzna w yr tu i twremiei pisarzy polskich. Od rednia wiecw do Ublin 10 A. Kultura i'ycie nr X 11 S. Kromko Sarmacyjej fcumpejskicj Warszawa J ptriskii h Muthhr slawi- stycznych.

Seria W stanie wojennym internowany oraz represjonowany. Brata Alberta. Oko Cadyka jako logo miasta - durnowata decyzja radnych Lublina!

Grzegorz Wysok i Eugeniusz Sendecki o lubelskiej Jesziwie cz. Od r. Grzegorz Wysok versus red. Karol Adamaszek z "Gazety Wyborczej" cz. Kronika ma charakter otwarty. Wszystkich prosimy o kontakt na adres redakcji. Sort order. Piotrek Paluch rated it did not like it Aug 24, Kanon24 marked it as to-read Mar 07, Darcus marked it as to-read Jun 26, Ptaku marked it as to-read Dec 27, Wojtek marked it as to-read Feb 04, Krzysiek Chris marked it as to-read May 02, Grzegorz added it Dec 25, Wielki Buzon added it Oct 17, There are no discussion topics on this book yet.

Be the first to start one ». About Grzegorz Motyka.